HyperLink
वांछित शब्द लिख कर सर्च बटन क्लिक करें
 

संताप  
शब्दभेद/रूपभेद
व्युत्पत्ति
शब्दार्थ एवं प्रयोग
सं.पु.
सं.
1.अग्नि, धूप आदि का तीव्र ताप या आंच। (डि.को.)
2.तीव्र मानसिंक क्लेश या पीड़ा।
  • उदा.--1..कूंडै मेळा बैस करि, जपै सकतिकौ जाप। हरीया अतर ऊपजै, सांसा सोग संताप।--अनुभववांणी
  • उदा.--2..सांसा सोग संताप तज्य, आपा होय अबीह। सुंन्य सहज मैं पाईया हरीया अभिनासीह।--अनुभववांणी
  • उदा.--3..संभरिया संताप, वीसरिथां न वीसरइ। काळेला बिचि काप, परहर तूं फाटइ नहीं'--ढो.मा.
3.चिन्ता, दु:खा।
  • उदा.--1..पोता रै जलमियां सेठ नै हरख नीं होयअणूंतौ संताप व्हियौ। इत्ता दिन तौ खावणिया दोय हा तौ कमावणिवा ई दोय हा। पण पोता रै जलमतां ई खावणिया तीन व्हैगा अर कमा--वणिया फगत दोय रा दोय।--फुलवाड़ी
  • उदा.--2..ब्याव रा घर में उच्छव री ठौड़ संताप वापरग्यौ। बेटी किण नै कांई कैवती। मांय री मांय गोटीजती। उण रै आ बात समझ में नीं आवती कै जकी मां नौ महीना देह रौ रगत पाय उदर मैं पोसण कर्‌यौ, सोळै वरसां तांई घर मैं राखी, कांइ वळै नीं राख सकै।--फुलवाड़ी
4.शरीर में होने वाली दाह या जलन।
5.पाप आदि बुरे कृत्य करने पर मन में होने वाला अनुताप।
6.दु:ख, कष्ट।
  • उदा.--1..किम आविउ कहि रे चतुर, कांई कांई संताप। माहरइ माधव बंभ विण, अवर पुरुस तै बाप।--मा.कां.प्र.
  • उदा.--2..किण रै हीयै वत्ती बळत ही, इणरौ म्यांनौ खुद अंतर-जांमी सूं ईं अछांनौ हौ। हर्‌या-भर्‌या सपना बळै जणां अैड़ौ ई विकट संताप व्हिया करै।--फुलवाड़ी
  • उदा.--3..व्है ठाढौ गिर गिर पड़ै, मुख तै करै विलाप। राधा-वर किरपा करौ, तौ सह मिटै संताप।--गजउद्धार
  • उदा.--4..रस घर तरवर फळ तरह, सिर निज धर संताप। वसन लाज सर नीर विध, पर सुख दियण 'प्रताप'।--जैतदांन बारहठ
7.पीड़ा।
  • उदा.--1..उण वगत म्हैं थारा सूं कांई कम बेचेतै ही बेटी जिण विखा री वेळा माथा में फगत थोथी सुन्याड़ घरणावै, उण सूं वत्तौ कीं दुख कै संताप नीं व्है।--फुलवाड़ी
  • उदा.--2..दाळदूद पाप संताप दह, पारस संगम लोह पर। निज नांम नमौ तौ नारियण, हंस नमौ सिरताज हर।--ह.र.
  • उदा.--3..पण विस्वास रा बळ आगै उण रा अखूट विखा नै ई हार मांनणी पड़ी। विस्वास रा बळ रै सांमी बापड़ा दुख, क्ळसं अर संताप रौ कांई गाढ।--फुलवाड़ी
8.ज्वर; बुखार।
9.शत्रु, दुश्मन।
10.रोग, बीमारी। वि.--तप्त। *(डिं.को.)
रू.भे.
संतप, संतापु, संताव।


नोट: पद्मश्री डॉ. सीताराम लालस संकलित वृहत राजस्थानी सबदकोश मे आपका स्वागत है। सागर-मंथन जैसे इस विशाल कार्य मे कंप्युटर द्वारा ऑटोमैशन के फलस्वरूप आई गलतियों को सुधारने के क्रम मे आपका अमूल्य सहयोग होगा कि यदि आपको कोई शब्द विशेष नहीं मिले अथवा उनके अर्थ गलत मिलें या अनैक अर्थ आपस मे जुड़े हुए मिलें तो कृपया admin@charans.org पर ईमेल द्वारा सूचित करें। हार्दिक आभार।






राजस्थानी भाषा, व्याकरण एवं इतिहास

Project | About Us | Contact Us | Feedback | Donate | संक्षेपाक्षर सूची